Το Pilates δεν είναι Γιόγκα. Δεν είναι μάθημα χαλάρωσης. Δεν είναι φυσιοθεραπεία. Είναι ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα εκγύμνασης. Το Pilates είναι άσκηση - μεθοδολογία αντοχής με αντιστάσεις,που είναι προοδευτική με πάνω από 500 ασκήσεις ακριβείας που εκτελούνται σε διάφορες συσκευές Pilates ή στο ματ με την καθοδήγηση εκπαιδευμένων γυμναστών.
Η μέθοδος Pilates εφευρέθηκε στη δεκαετία του 1920 από έναν πολύ εκπαιδευμένο αθλητή και μετέπειτα γυμναστή, τον Joseph Pilates. Ο Pilates μετά τον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο γνώρισε τον κόσμο του χορού από όπου υιοθέτησε κάποιες τεχνικές και ενσωμάτωσε στοιχεία για εκγύμναση χορευτών στη μέθοδό του και την αποκατάσταση του σώματος από τραυματισμούς στο χορό. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι στην Νέα Υόρκη το 1926, στο στούντιο που άνοιξε με τη γυναίκα του Κλάρα, οι πρώτοι υποστηρικτές της μεθόδου του ήταν αρχικά από τον κόσμο του χορού και ηθοποιοί. Βέβαια στη συνέχεια η μέθοδός του διαδόθηκε σε όλο τον κόσμο.
Η μέθοδός του, την οποία αρχικά ο ίδιος μαζί με τη σύζυγό του ονόμασαν “Contrology” (control= έλεγχος & λογία), γιατί όπως υποστήριζαν, χρησιμοποιεί το μυαλό για τον έλεγχο των μυών του σώματος, επικεντρώνει την προσοχή στο βάθος των μυών, βοηθά να κρατά το ανθρώπινο σώμα σε ισορροπία και βοηθά στην καλή στήριξη της σπονδυλικής στήλης. Ειδικότερα οι ασκήσειςPilatesδιδάσκουν τη σωστή αναπνοή, ενισχύουν τον κορμό, ξεκινώντας από τους βαθύτερους κοιλιακούς μυς και ευθυγραμμίζουν τη σπονδυλική στήλη.
Είναι μια τεχνική με ποικιλία απλών ασκήσεων που μπορούν να προσαρμοστούν σε κάθε άνθρωπο. Οι ασκήσεις βασίζονται στον πλήρη έλεγχο του νου και του σώματος και συνδυάζουν τη μυϊκή δύναμη και την ελαστικότητα ταυτόχρονα.
Το Pilates επικεντρώνεται στην ενίσχυση των μυών του βαθύτερου πυρήνα του κορμού: κοιλιακούς, γοφούς, κάτω πλάτη και γλουτούς που στο σύνολο τους, ο Pilates ονόμασε ως «Powerhouse». Το Pilates είναι προοδευτικό και προσαρμοστικό γιατί καθώς αυξάνεται η δύναμη του εκπαιδευόμενου, το επίπεδο δυσκολίας και έντασης των ασκήσεων κλιμακώνεται και γίνεται πιό αερόβια η άσκηση. Για την πλήρη δύναμη, τον έλεγχο και την αντοχή στο σώμα, όλες οι ασκήσεις Pilates χρησιμοποιούν τα άκρα (τα χέρια και τα πόδια) ως επεκτάσεις του Powerhouse.
Οι ασκήσεις του Pilates ακολουθούν 6 βασικές αρχές. Συγκέντρωση, Κεντράρισμα, Έλεγχος, Αναπνοή, Ακρίβεια και Ροή, και μέσα από αυτές τις Αρχές δουλεύει το βάθος του Powerhouse.( Concentration, Centering, Control, Breathing, Precision and Flow)
Σύμφωνα με τη μέθοδο Pilates το κέντρο του σώματος δηλαδή η κοιλιά αποτελεί την αφετηρία της κίνησης. Το Pilates συνδυάζει στοιχεία τόσο από τη δυτική όσο και από την ανατολική παράδοση. Είναι ένας συνειδητός τρόπος εκγύμνασης του σώματος. Περιλαμβάνει ασκήσεις με αντίσταση, διατατικές ασκήσεις και αναπνευστικές ασκήσεις, αλλά και ασκήσεις που απαιτούν συγκέντρωση και επιδρούν ταυτόχρονα σε νου και σώμα που γίνονται με χρήση ειδικών οργάνων γυμναστικής.
Τα όργανα αυτά διαθέτουν αντίσταση που επιτυγχάνεται με ελατήρια και όχι με βάρη και δεν καταπονούν το σώμα. Οι ασκήσεις δίνουν έμφαση στους μύες του κορμού. Ο εκπαιδευτής θα παρακολουθεί τις κινήσεις σας και θα σας διορθώνει όποτε χρειάζεται. Στόχος είναι η βελτίωση της ευλυγισίας και της δύναμης του σώματος και όχι η απόκτηση όγκου.
Οταν μιλάμε για Pilates, αμέσως σκεφτόμαστε το reformer ή το ματ. Όργανο με αντιστάσεις από ελατήρια για να συγκεντρωθούμε στον έλεγχο του κέντρου και να δουλέψουμε την δύναμη και τη σταθερότητά μας είναι το Reformer, το πιο γνωστό όργανο του Pilates. Ωστόσο, η μέθοδος Pilates χρήσιμοποιεί και άλλα μηχανήματα όπως το Cadillac, το Barrel (μεγάλο, μικρό και το Spine corrector), high chair, την καρέκλα Wundar, την καρέκλα Baby, η Guillotine και το Pedi-Pull συν όλες τις μικρότερες βοηθητικές συσκευές.
Ο κύριος σκοπός του Reformer ήταν να βοηθήσει στη στήριξη, ευθυγράμμιση και να δώσει αντίσταση στην ενίσχυση και την διάταση του σώματος. Τα άλλα μηχανήματα αναπτύχθηκαν για ειδικές ασκήσεις για να προσδιοριστούν και τελειοποιηθούν κάποιες ατέλειες του σώματος. Και οι μικρότερες βοηθητικές συσκευές, όπως ο διορθωτής των ποδιών, ήταν περισσότερο για να ενδυναμώσει συγκεκριμένα μέρη του σώματος.
Ένα ελάχιστα γνωστό στοιχείο του Pilates είναι ότι τα όργανα αναπτύχθηκαν για να βελτιώσουν τις ασκήσεις στο ματ. Επειδή οι μαθητές αντιμετώπιζαν δυσκολίες στο ματ όπως στην ανύψωση του κεφαλιού, των ποδιών μαι των χεριών καθώς και στην επιμήκυνση της πλάτης, ο Joseph Pilates δημιούργησε τα όργανα για να παρέχουν εξωτερική αντίσταση, ώστε να βοηθήσει το σώμα να γυμναστεί σωστά στο ματ.
Τελικά το ματ είναι δυσκολότερο από τα όργανα επειδή δεν έχει αντίσταση και δεν μπορεί να στηρίξει το σώμα που εκτελεί τις ασκήσεις. Το ματ εξαρτάται εξ ολοκλήρου από την ευθυγράμμιση του σώματος, την αντοχή του powerhouse για την ανύψωση και στήριξη του βάρους και της δύναμης του σώματος, ώστε να λειτουργήσει το τέντωμα των μυών και η αντίσταση μέσα σε κάθε άσκηση.
«Στο Pilates παίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο η αναπνοή, αλλά συμμετέχει ουσιαστικά και το πνεύμα, προκειμένου να κατανοήσει ο ασκούμενος πώς να χρησιμοποιεί το σώμα του, αλλά και για να καταφέρει αυτά που του μαθαίνει ο γυμναστής του να τα διατηρήσει -πέρα από τη διαδικασία της άσκησης- και στην καθημερινότητά του. Ο ιδρυτής της μεθόδου ασχολήθηκε με πολλές εναλλακτικές μεθόδους άσκησης (γιόγκα, τάι τσι και πολεμικές τέχνες), αλλά και με δυτικές μεθόδους (κολύμβηση, καταδύσεις και body building), και δημιουργώντας το Pilates συνδύασε την δυτική δυναμική με την πειθαρχία και τη συνειδητότητα που καλλιεργούν οι ανατολικές φιλοσοφίες», τόνισε μια απο τις πρώτες εκπαιδεύτριες Pilates, η Ευίτα Ηλιοπούλου.
Μια τυπική συνεδρία Pilates μπορεί να περιλαμβάνει κάποιες ασκήσεις στο Reformer και μετά στο ματ, στη συνέχεια 3-4 ειδικές ασκήσεις σε ένα ή δύο όργανα για να δουλευτούν επιμέρους σημεία του σώματος, αναλόγως την περίπτωση και κατά την κρίση του εκπαιδευτή πάντα και τέλος ένα τέντωμα των μυών. Κλείνουμε πάντα με stretching και χαλάρωση.
Δείτε το θετικά και αποφασιστικά, ένα μάθημα Pilates πρέπει να είναι ζωντανό, επικεντρωμένο, δυναμικό. Πρέπει να ενεργοποιεί το σώμα, να εστιάζει το νου και να εξυψώνει το πνεύμα !
Ιφιγένεια Τσαντίλη
Δημοσιογραφος- Επικοινωνιολόγος M.Sc.