Πολλές συνταγές, μία πόλη

Η μαγειρική πολύ συχνά έχει την ικανότητα να μας παρασύρει μέσα από τις γεύσεις, σε ένα ταξίδι ανακάλυψης και γνώσης. Έχει, επίσης, τη μοναδική δύναμη να φέρνει τους ανθρώπους κοντά από όπου και αν αυτοί προέρχονται. Αυτό έγινε και όταν στο πλαίσιο των δράσεων στις γειτονιές της πόλης, της διοργάνωσης «Αθήνα 2018 - Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου» του Δήμου Αθηναίων γυναίκες που ζούσαν και ζουν στην Αθήνα προσκλήθηκαν να μαγειρέψουν σε μια γιορτή γεύσης και γνωριμίας με διαφορετικές κουλτούρες.

Γυναίκες δραστήριες, δημιουργικές που ζουν στην Αθήνα και ασχολούνται με τα κοινά, Ελληνίδες, μετανάστριες και προσφύγισσες μαγείρεψαν με πολλή αγάπη και έδωσαν την ευκαιρία στους κατοίκους της πόλης να γνωρίσουν γεύσεις τόσο από την Ελλάδα όσο και από όλο τον κόσμο. Η μαγειρική έγινε η αφορμή να γνωριστούν, να έρθουν κοντά, να ανταλλάξουν απόψεις, να διασκεδάσουν. Δύο χρόνια μετά, το βιβλίο «The Bahar project: Πολλές συνταγές, μία πόλη» έρχεται να παρουσιάσει κάποια μόνο από τα φαγητά που μαγειρεύτηκαν σε εκείνες τις γιορτές γεύσης μαζί με τις προσωπικές ιστορίες των γυναικών που πάνω από τη φωτιά, μοιράστηκαν τα βιώματά τους, θυμήθηκαν, γέλασαν, συγκινήθηκαν.

Το όνομα το βιβλίου, κρύβει και έναν συμβολισμό. Η λέξη μπαχάρ σε πολλές γλώσσες σημαίνει άνοιξη!

Στο ίδιο το βιβλίο, το οποίο διατίθεται ηλεκτρονικά χωρίς κόστος και κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις των Συναδέλφων σε περιορισμένα αντίτυπα και διατίθενται από την ActionAid και το ACCMR παρουσιάζονται 12 συνταγές και μεταξύ άλλων μαθαίνουμε να φτιάχνουνε αφγανικά μπολανί ή αλλιώς τηγανιτές πατατοκροκέτες, μαντού (ραβιόλια με κιμά) αλλά και τις παραδοσιακές μακαρονόπιτες της Αιτωλοακαρνανίας. Κυρίως όμως βλέπουμε να ξεδιπλώνονται οι ιστορίες γυναικών από το Αφγανιστάν, τη Γεωργία, την Ελλάδα, τη Νιγηρία, την Ουκρανία και τις Φιλιππίνες που ζουν στην Αθήνα και οι οποίες, με αφετηρία τη μαγειρική βρίσκουν κοινούς τόπους και ανταλλάσσουν συμβουλές και έθιμα από τις πατρίδες τους.

Συγγραφέας του βιβλίου είναι το Κέντρο Συντονισμού του Δήμου Αθηναίων για θέματα Μεταναστών και Προσφύγων με την υποστήριξη της ActionAid.

Παρουσιάζουμε σήμερα τις συνταγές τριών γυναικών, της Ροζιέ από το Αφγανιστάν, της Μαρίας από την Νιγηρία και της Βάσως από την Ελλάδα

Ραζιέ Σαριφί / Αφγανιστάν

Η Ραζιέ μαγείρεψε στην πρώτη δράση του Bahar Project και ετοίμασε νόστιμα παραδοσιακά αφγανικά μπολανί, δηλαδή τηγανητές πατατοκροκέτες με φύλλο που άνοιξε μόνη της.

Έμαθε να μαγειρεύει από τον μπαμπά της, ο οποίος ζει στο Ιράν. Εκείνη γεννήθηκε στο Αφγανιστάν, αλλά μεγάλωσε στο Ιράν, στο Καράτζ, λίγο πιο έξω από την πρωτεύουσα Τεχεράνη. Έχει όμορφες αναμνήσεις από τις μεγάλες γιορτές στο σπίτι τους, όπου καλούσαν φίλους και μαγείρευαν για όλους παραδοσιακά φαγητά.

«Αγαπώ πολύ τη μαγειρική. Το όνειρό μου είναι να φοιτήσω σε μια σχολή μαγειρικής και αργότερα να ανοίξω δικό μου εστιατόριο στην Αθήνα που θα γεμίζει με Αθηναίους που θέλουν να γνωρίσουν παραδοσιακά αφγανικά και ιρανικά φαγητά».

Το αγαπημένο ελληνικό φαγητό της Ραζιέ είναι η χωριάτικη σαλάτα με πολλές-πολλές ελιές Καλαμών, και τα μακαρόνια με κιμά. Η κόρη της Αθηνά λέει ότι η μαμά της μαγειρεύει πεντανόστιμη γαλοπούλα με πατάτες στον φούρνο!

Η Ραζιέ είναι παντρεμένη με τον Μοχτάρ –Αφγανός κι αυτός– κι έχουν τρία κορίτσια, την Αθηνά και τις δίδυμες μικρότερες αδελφούλες της. Σήμερα η Ραζιέ εργάζεται σε εστιατόριο στην Αθήνα.

Τα μπολανί (πατατοκροκέτες) της Ραζιέ

Μαρία Οχιλέμπο / Νιγηρία

Η Μαρία ζει στην Ελλάδα 25 χρόνια. Στην πατρίδα της ήταν ηθοποιός, όπως και ο σύζυγός της, ο οποίος, όταν επισκέφθηκε την Ελλάδα, ερωτεύτηκε τον τόπο, έμεινε εδώ και μετά η Μαρία τον ακολούθησε. Στην αρχή, η Μαρία δυσκολεύτηκε πολύ με τη γλώσσα, καθώς και με το γεγονός ότι οι δυνατότητες εργασίας δεν ικανοποιούσαν τις προσδοκίες της. Η πρώτη της δουλειά ήταν η φροντίδα ενός παιδιού με αναπηρία. Τα επόμενα πέντε χρόνια δούλεψε σε μια οικογένεια Ιρανών ως οικιακή βοηθός.

Η μαγειρική είναι οικογενειακή παράδοση. Η Μαρία λέει ότι η γιαγιά της ήταν η καλύτερη μαγείρισσα του χωριού και η μητέρα της ήταν επαγγελματίας μαγείρισσα. Το μεράκι της μαγειρικής ξύπνησε στη Μαρία όταν ήρθε στην Ελλάδα. «Μετά από διάφορες δουλειές που έκανα, συνειδητοποίησα ότι οι δυσκολίες μας βοηθούν να βρούμε τον στόχο μας και να βγάλουμε τον καλύτερο εαυτό μας». Αποφάσισε να πάει σε σχολή μαγειρικής και αμέσως μετά βρήκε δουλειά ως βοηθός μάγειρα. «Μου αρέσει να βάζω την τέχνη μου στο μαγείρεμα. Έχω συμμετάσχει σε συλλογικές κουζίνες και σε πολλά φεστιβάλ. Σαν σεφ, είμαι συνέχεια σε κίνηση και είμαι δημιουργική. Έχω δουλέψει και σε γραφείο, αλλά το βρίσκω αρκετά βαρετό».

Παρά το γεγονός ότι για ένα μεγάλο διάστημα το πρωί σπούδαζε και το απόγευμα δούλευε σε γνωστό ζαχαροπλαστείο, με τη στήριξη του άντρα της κατάφεραν να μεγαλώσουν τις δύο τους κόρες, 25 και 18 χρόνων σήμερα. Η μεγάλη της κόρη σπουδάζει για να γίνει κι εκείνη σεφ.

Η Μαρία είναι ιδιαίτερα δραστήρια στις κοινότητες των γυναικών μεταναστριών, καθώς για χρόνια υπήρξε ενεργό μέλος της αφρικανικής κοινότητας γυναικών, της οργάνωσης Youth Against Racism, έπειτα πρόεδρος της νιγηριανής κοινότητας γυναικών και αντιπρόεδρος των Νιγηριανών της διασποράς. Είναι επίσης ιδρυτικό μέλος του Δικτύου Μεταναστριών Γυναικών «Μέλισσα». Παράλληλα, με τον σύζυγό της Σάνι συνεχίζουν να ασχολούνται με την ηθοποιία και γράφουν σενάρια για τον κινηματογράφο.

Το ντοματόρυζο της Μαρίας

Βάσω Καρδάρα / Ελλάδα

Η Βάσω μας κάνει το τραπέζι με σαλμά κεφτεδάκια

Η Βάσω μαγείρεψε κεφτεδάκια τυλιγμένα σε μελιτζάνες, ένα νόστιμο φαγητό που έφτιαχναν τα καλοκαίρια στο χωριό Γλυκύ της Ίμβρου, απ’όπου κατάγεται. Η Βάσω έφυγε με τη μητέρα της από την Ίμβρο για την Κωνσταντινούπολη όταν ήταν 12 χρονών, αφού έκλεισε και το τελευταίο ελληνικό σχολείο στο νησί.

Στην Ελλάδα ήρθε με την οικογένειά της όταν ήταν 19 χρονών. Παντρεύτηκε στα 22 και απέκτησε μια κόρη, την Αιμιλία. Για πολλά χρόνια εργάστηκε σε βιοτεχνία ρούχων, ενώ τώρα εργάζεται εθελοντικά στην Κοιν.Σ.Επ Ειδικού Σκοπού «Μύρτιλλο», στους Αμπελόκηπους. Η Βάσω έχει πολλές όμορφες αναμνήσεις από τα παιδικά της χρόνια στο χωριό.

Τα σαλμά κεφτεδάκια της Βάσως